A aprobación da Convención sobre os Dereitos do Neno por parte de Nacións Unidas o 20 de novembro de 1989, foi un fito que transformou a visión da infancia nas nosas sociedades. Os nenos, nenas e adolescentes deixaron de ser considerados meros receptores de coidados para converterse en suxeitos de dereitos, con voz, axencia e capacidade de transformación.
Cada ano, esta data lémbranos o compromiso colectivo de garantir os dereitos fundamentais de todos os nenos e nenas, promovendo o seu benestar, protección e participación activa na sociedade. As Entidades Locais, como institucións máis próximas á cidadanía, teñen un papel esencial na creación de contornas seguras, inclusivas e protectoras para a infancia. Por iso é necesario conmemorar o Día Mundial da Infancia non só para recoñecer os avances logrados, senón para poñer en evidencia os retos persistentes, emerxentes, e nalgúns casos crecentes, que ameazan o benestar e o desenvolvemento da infancia en todo o mundo, especialmente en contextos de conflito e guerra.
Garantir os dereitos da infancia non é só unha obrigación legal, senón un imperativo ético. Non é unha cuestión de voluntariedade, senón de compromiso, responsabilidade e prioridade no cumprimento dos seus dereitos. Cada neno e nena merece crecer nunha contorna segura, saudable, garante dos seus dereitos, impulsora de oportunidades e participativa. Dado o noso rol de proximidade coa cidadanía, desde as institucións locais debemos redobrar esforzos para que ningún neno ou nena quede atrás, para ofrecer espazos de participación e para impulsar os dereitos da infancia.
Neste Día Mundial da Infancia, reafirmamos o noso compromiso coa infancia, na nosa localidade e contorna, pero tamén coa infancia noutros lugares do mundo, porque protexer e escoitar á infancia, a todas as infancias, en calquera lugar do mundo, é crucial hoxe e mañá.
Como responsables políticos debemos preguntarnos se estamos a facer o suficiente para protexer, promover e realizar os dereitos da infancia; se estamos a destinar recursos suficientes; se estamos tendo en conta as súas propostas cando tomamos decisións, se consideramos aos nenos, nenas e adolescentes de maneira prioritaria.
Son moitos os desafíos aos que debemos facer fronte; retos traslados por parte de UNICEF España ao Comité dos Dereitos do Neno e ante os cales, todos os niveis da administración pública deben estar aliñados e coordinados, a fin de priorizar o interese superior do neno ou nena en calquera decisión, para iso comprometémonos a traballar para:
Priorizar aos nenos, nenas e adolescentes en risco de pobreza e/o exclusión:
Implementar medidas aliñadas coa Garantía Infantil Europea, a fin de abordar a elevada taxa de pobreza infantil, crecente como evidencia a taxa de pobreza de ingreso para a infancia a cal pasou de 28,9% en 2024 ao 29,2% en 2025.
Universalizar o primeiro ciclo de educación infantil de 0 a 3 anos, como unha medida eficaz para romper o ciclo de pobreza interxeracional.
Facilitar o acceso efectivo de toda a infancia a instalacións e actividades culturais, de lecer e deportivas, mediante un sistema que permita superar ás familias barreiras de custos, por exemplo.
Reducir as barreiras que se atopa a infancia migrante e outros colectivos vulnerables para acceder aos seus dereitos sociais básicos, como a educación ou a atención en saúde, incluíndo a mental, combatendo igualmente a estigmatización. Reforzar o principio segundo o cal, nenos e nenas non perden os seus dereitos ao cruzar unha fronteira.
Promover iniciativas que aseguren o acceso a unha vivenda adecuada, así como unha planificación urbana onde se priorice o benestar da infancia.
Escoitar a opinión dos nenos, nenas e adolescentes:
Ter en conta as súas propostas e a súa visión a nivel local. Como cidadáns e cidadás, ter en conta as súas ideas é fundamental para mellorar a contorna e a planificación local.
Reforzar o compromiso para render contas, abrindo espazos para que nenas, nenos e adolescentes, reciban retroalimentación sobre as ideas e propostas que realizan. Terase especialmente en conta nenos, nenas e adolescentes con maior vulnerabilidade.
Protexer á infancia:
Potenciar programas e mecanismos de protección fronte aos riscos da contorna dixital.
Mellorar a coordinación entre todas institucións e actores a nivel local, poñendo a protección da infancia no centro, despregando efectivamente a Lei Orgánica de Protección Integral á Infancia e a Adolescencia fronte á Violencia (LOPIVI).
Previr, promover e atender as necesidades da infancia a fin de que gocen dunha adecuada saúde mental.
Promover contornas seguras, limpos e saudables:
Incorporar programas para o fomento dunha mobilidade segura e independente para a infancia, mediante infraestruturas e sistemas que a fomenten.
Priorizar o coidado e o benestar dos nenos, nenas e adolescentes, velando pola súa adecuada saúde mental e asegurar o seu adecuado desenvolvemento na nosa localidade.
Implementar medidas para que nenos e as nenas vivan, crezan e se desenvolvan en contornas sas e seguras. As súas vidas, saúde e posibilidades de desenvolvemento, serán protexidos fronte a calquera perigo por mor de danos ambientais como a contaminación ou temperaturas extremas.
Compromiso coa infancia en calquera lugar:
Especialmente cos dereitos dos nenos, nenas e adolescentes que viven en lugares en conflito, unímonos ao chamamento dun cesamento do fogo inmediato e sostido, para deter as mortes e mutilacións e poñer fin ás graves violacións contra todos os nenos e nenas na Franxa de Gaza.
Por iso neste Día Mundial da Infancia, reafirmamos o noso compromiso coa construción dunha sociedade máis xusta, con dereitos, equitativa e protectora para todos os nenos, nenas e adolescentes.
En Vedra, a 20 de novembro de 2025.