Parroquia a parroquia: San Mamede de Ribadulla

San Xián de Sales Santo André de Trobe San Mamede de Ribadulla
San Fins de Sales San Pedro de Sarandón San Pedro de Vilanova
Santo André de Illobre San Miguel de Sarandón Santa Cruz de Ribadulla
Santa Eulalia de Vedra San Cristovo de Merín A Ponte Ulla

A orixe da igrexa remóntase á segunda metade do S.XII. É un edificio composto dunha nave e ábside con arco central dobre, decorado con arquiños cegos. Sopórtano columnas e capiteis que seguen a pauta románica. O capitel sur aparece decorado con follas e o norte con animais entrelazados polas patas. En canto ós retábulos maior e do Rosario, son barrocos (S.XVIII), como a imaxe da Patroa.

Inmediata á igrexa, encóntrase o esteo octogonal con capitel corintio, que configura o cruceiro dezaoitesco e, nas proximidades do campo da festa, a ermida de S.Gregorio.

En Socastro emprázase a Casa Grande da Costa, coa súa herdade sombreada por carballos e a ermida dedicada a Sto. André. Fronte a esta, destaca unha escultura do S.XV. Poida que pertencese a unha tumba, xa que a parte posterior (a que iría unida a lápida) vese pouco traballada. Representa un guerreiro vestido con cota, mans enluvadas que aferran a espada e un puñal envainado na cintura.

Nesta parroquia cóntase, ademais, cun pazo (de Guimaráns) edificado no S.XVII pola familia Abraldes. A fachada é de canteiría e nela destaca a porta principal con arco de medio punto e escudo con coroa. No teito, a dúas augas, chaman a atención as dúas chemineas con remates. Na entrada principal, fóra do portal, está a capela cun sinxelo campanario e escudo na fachada, e, na finca, unha fonte do S.XVIII declarada monumento nacional.

Entre as celebracións de freguesía, mencionaremos a festa da augardente, á que poderá sumarse o viaxeiro se acode nos días de marzo. O S.Brais no domingo seguinte ó 3 de febreiro e o S.Mamede o 7 e 8 de agosto.